De verkeersregels voor boten

Verkeersregels op het water?? Je denkt er misschien niet direct bij na als je voor een heerlijk dagje uit een sloep gaat huren of met een motorjacht of zeiljacht op vakantie gaat. Maar die regels zijn minstens zo belangrijk als de verkeersregels op de weg. Want naast de sloepen en motorboten zijn er ook de zeilboten die laverend door de wind niet zomaar even in de achteruit kunnen schakelen. En dan hebben we het nog niet eens over die enorme vrachtschepen... Lees daarom eerst dit artikel voordat je hier op LastminuteVaren.nl straks een motorboot of zeilboot gaat boeken!

Wanneer ben je een vaarbewijs nodig?

Uiteraard moet iedereen die gaat varen de verkeersregels op het water kennen. Vrij logisch, want dat moet je op de weg ook. En veiligheid gaat voor alles. Maar je bent niet voor iedere boot een vaarbewijs nodig. Een vaarbewijs is verplicht voor bestuurders van boten van 15 meter en langer. En je bent ook een vaarbewijs nodig als je in een boot vaart die 20 kilometer per uur kan varen. Dus niet alleen als je zo snel vaart maar ook 20 km per uur kunt varen.

Een zeiljacht of zeilboot gaat voor een motorjacht of motorboot

Een motorjacht met een lengte van maximaal 20 meter moet een zeiljacht tot 20 meter lengte voor laten gaan als de koers van beide boten elkaar kruisen en geen van beide boten aan stuurboordwal vaart. Een grote motorboot van 20meter en langer of een groot zeilschip verleent in deze situatie dan weer voorrang aan het schip dat van stuurboord nadert. Let op: Als een zeilschip op de motor vaart, wordt deze voor de vaarregels als motorboot aangezien.

Stuurboord heeft voorrang op bakboord

Net als op straat heeft stuurboord voorrang op bakboord. Simpel gezegd: rechts heeft voorrang. Als je in een betonde vaargeul aan de rechterzijde van het hoofd vaarwater vaart (stuurboord), heb je voorrang op de boten die het hoofd-vaarwater opvaren. Dit geldt overigens niet voor schepen die zelf ook uit een betond vaarwater komen varen. Dan geldt de regel: "grote boten gaan voor kleinere boten". Kleine boten moeten dan op het hoofdwater alsnog voorrang verlenen aan grotere boten die van het betond neven vaarwater komen.

Voorrang bij zeilboten onderling

Een zeilboot of zeiljacht met zeil over bakboord heeft voorrang op een kleiner zeilschip met het zeil over stuurboord. Als beide zeilboten met het zeil over dezelfde boeg varen ze , dan wijkt loef voor lij. Loef voor lij betekent: "het jacht of boot dat het hoogst aan de wind vaart, heeft voorrang".

Voorrang op het water bij motorjachten onderling

De verkeersregels op het water tussen kleine motorboten of motorjachten op ruim water geven aan dat als hun koersen elkaar kruisen en geen van beide boten aan stuurboordwal vaart, dan heeft de boot die van stuurboord komt voorrang op de tegenligger. Net als op straat gaat rechts dan dus voor! Een tip: Als je voor de eerste keer gaan varen met een motorjacht, zorg dan dat je op jouw telefoon de vaarregels altijd bij de hand hebt. Want het wordt hier mooi beschreven maar in de praktijk kan het je ook plots aanvliegen.

Grote boten gaan voor kleinere boten

Als je een boot gaat huren dan gaan we er hier op LastminuteVaren.nl altijd vanuit dat het voor onze doelgroep altijd om een zeilboot, zeiljacht of motorboot gaat met een lengte korter dan 20 meter. Voor de verkeersregels op het water worden dit altijd "kleine schepen" genoemd. Je moet dan dus altijd voorrang verlenen aan grote schepen. Boten dus met een lengte van 20+ meter. Dat zijn dan vrachtschepen, passagiersschepen, partyboten, veerponten, e.d. Maar let op: Ook actieve vissersboten, sleepboten e.d moet je voorrang verlenen. Dat moet overigens ook als die schepen korter dan 20 meter zijn.

Hoofdvaarwater versus nevenvaarwater

Als je met je motorjacht of zeiljacht uit een jachthaven of nevenvaarwater het hoofdvaarwater op vaart of over steekt, dan mag je de andere boten en schepen niet hinderen. Kleine schepen moeten overigens altijd voorrang verlenen aan grotere schepen (20m+). Op de rivieren de Lek, Nederrijn, de Waal, en het Pannerdensch Kanaal geldt overigens altijd: Grote schepen gaat voor kleinere schepen/boten.

Vaar veilig en verstandig

Dit zijn de belangrijkste basisregels voor het vaarverkeer op het water die je wel moet kennen voordat je met een motorjacht of zeiljacht vertrekt voor die welverdiende vaarvakantie. En zeker niet alleen voor jullie eigen veiligheid maar vooral ook voor al die andere boten die deelnemen aan het verkeer op het water. Mocht dit jullie eerste keer in een boot op het water zijn en nu al wel weet dat het zeker niet de laatste keer is dan is het verstandig om je nu al een cursus voor het vaarbewijs te gaan volgen.  De cursus vaarbewijs 1 kun je online volgen en ook fysiek, klassikaal. Succes!

Veel gestelde vragen over De verkeersregels voor boten

Je bent een vaarbewijs nodig als een schip of boot 15 meter of langer is. En ook op een boot of ander vaartuig dat sneller dan 20 kilometer per uur kan varen.

Als je zonder vaarbewijs vaart op een boot van 15 meter of langer is de boete maximaal € 650,-. Zonder vaarbewijs varen op een vaartuig kleiner dan 15 meter, dat harder dan 20 km per uur kan varen, is de boete ook maximaal € 650,- Dit is deels afhankelijk van de gevaren snelheid.

Bakboord is de linker zijde van een boot. Stuurboord is de rechterzijde. Ezelbruggetje om het te onthouden: In stuurboord zit de R van rechts.

Loef, ofwel de loefzijde van de boot, is de kant waar de wind vandaan komt. Loefzijde is hetzelfde als bovenwindse zijde. En dus is Lij, ofwel de lijzijde van de boot, de kant waar de wind naar toe waait. De lijzijde is hetzelfde als de benedenwindse zijde.

De term "kleine schepen" betekent officieel boten en schepen met een lengte tot 20 meter. Een groot schip is dus 20 meter en langer. Dit is belangrijk voor de verkeersregel dat grote schepen voorrang hebben op kleine schepen.